Botontkalking

Wat is het?

Osteoporose (in de volksmond ook botontkalking genoemd) betekent letterlijk ‘poreus bot’. Het is een van de meest voorkomende stofwisselingsziekten die het bot aantasten. Bij gezonde mensen bestaat een evenwicht tussen botopbouw en –afbraak. Bij osteoporose is dit evenwicht zoek en verloopt de afbraak sneller dan de opbouw. Ofwel wordt er te weinig bot aangemaakt, ofwel wordt er te vlug bot afgebroken, of een combinatie van beide. Langzaam verliest het bot steeds meer botmineralen, vooral kalk. De botmassa vermindert en de botten worden poreus en minder sterk. Hierdoor loopt men meer risico om de botten te breken

Osteoporose

Klachten

Toenemend aantal botbreuken zoals polsfracturen, bekkenfracturen, heupfracturen en wervelindeukingen.

Wie heeft een verhoogd risico?

  • Ouderen: 1 op de 3 vrouwen en 1 op de 5 mannen boven de 50 jaar
  • Vrouwen in en na de menopauze

Oorzaken

  • Ouderdom: hoe ouder we worden, hoe sneller onze botafbraak verloopt.
  • Menopauze bij vrouwen: het vrouwelijk hormoon oestrogeen speelt een belangrijke rol in de opbouw van het bot. Door de menopauze produceren de eierstokken geen oestrogeen meer. Bijgevolg verloopt de botopbouw niet optimaal.
  • Soms ligt de oorzaak niet in het bot maar zijn ziektes zoals reuma, ziekte van Crohn en schildklieraandoeningen de oorzaak van osteoporose.
  • Langdurig gebruik van bepaalde geneesmiddelen met cortisone en geneesmiddelen tegen epilepsie, verhoogt de kans op botontkalking.

Diagnose en onderzoek

De ziekte begint meestal ongemerkt en wordt soms pas ontdekt bij een onverwachte breuk van het skelet of met een botmeting (een onderzoek waardoor botzwakte kan worden vastgesteld).

Behandeling

  • Calcium en vitamine D vormen de basis van een medicamenteuze behandeling. Calcium als bouwsteen van het bot moet in voldoende mate opgenomen worden. Bij osteoporosepatiënten is een dagelijkse inname van 1200 mg voorzien. Vitamine D speelt een rol bij de opname van calcium bij de spijsvertering (800 IE/dag wordt aanbevolen).
  • Andere medicatie werken in op het mechanisme van het botmetabolisme en stimuleren de opbouw of remmen de afbraak af. Voor vele van deze geneesmiddelen dient vooraf een goedkeuring tot terugbetaling bekomen te worden bij het ziekenfonds.

Algemene tips

  • Blijf voldoende in beweging. Beweging stimuleert immers de botaanmaak.
  • Bij kans op osteoporose: vraag uw huisarts/specialist voor een eenvoudig onderzoek (botdensitometrie of botmeting) waardoor de sterkte van uw skelet kan worden nagegaan.
  • Patiënten boven de 65 jaar moeten nagaan of ze voldoende calcium en vitamine D opnemen.
  • Indien osteoporose wordt vastgesteld, is een medicamenteuze begeleiding zeker aan te raden.