Frozen shoulder

Frozen shoulder (medische benaming: adhesieve capsulitis of irritatieve capsulitis) is een zeer pijnlijke aandoening van het schoudergewricht. In het begin gaat het enkel gepaard met  veel pijn in de schouder, daarna verliest het schoudergewricht ook zijn beweeglijkheid. Een frozen shoulder is het gevolg van een ontstoken schoudergewricht. Hierdoor wordt het gewrichtskapsel dik, minder elastisch en stijf.

Klachten

Pijn in het schoudergewricht

Die pijn wordt geleidelijk erger. In het begin heeft men alleen ’s nachts pijn, of bij sommige bewegingen bv. autogordel pakken, haren kammen of bh vastmaken. Na een tijdje lokt de kleinste beweging met arm en schouder pijn uit.

Verminderde beweeglijkheid

  • Het schoudergewricht verstijft geleidelijk. De schouder gaat op de duur helemaal vastzitten en de patiënt kan zijn arm niet meer naar omhoog brengen. Zelfs niet wanneer een dokter of kinesist zijn arm wil optillen tijdens een lichamelijk onderzoek.
  • Meestal komt het voor aan één schouder: vaak de arm en schouder die men het minst gebruikt.
  • Een frozen shoulder ontwikkelt zich langzaam in de loop van maanden en doorloopt 3 fases. De totale duur van deze fasen samen kan soms wel langer dan een jaar duren.
    • bevriezings/ontstekingsfase: schouder doet steeds meer pijn en wordt geleidelijk minder beweeglijk
    • bevroren fase: de pijn vermindert maar de stijfheid en verminderde beweeglijkheid nemen toe.
    • ontdooi fase: de pijn neemt verder af en de schouder wordt weer beweeglijker.

Oorzaken

  • Meestal ontstaat de ontsteking van het schoudergewricht spontaan en is de precieze oorzaak ervan niet duidelijk.
  • Soms ontstaat een frozen shoulder na een trauma, bv. een breuk of operatie van de schouder.
  • Vooral mensen vanaf een jaar of veertig worden erdoor getroffen.
  • Meer vrouwen dan mannen krijgen het.
  • Mensen met diabetes hebben vijfmaal meer kans om een frozen shoulder te krijgen dan de rest van de bevolking. Die kans is zelfs nog groter bij type I diabetes. Bovendien is een frozen shoulder bij diabetici meestal ernstiger en evolueert hij sneller. Ze hebben het vaker aan beide schouders. Dat komt omdat suikerziekte ook het bindweefsel aantast en verzwakt.
  • Ook mensen met schildklieraandoeningen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een frozen shoulder.

Diagnose en onderzoek

Het is belangrijk dat een frozen shoulder snel ontdekt wordt, want dan is de behandeling minder lastig. Dit is echter niet zo makkelijk aangezien technische onderzoeken een frozen shoulder niet goed in beeld kunnen brengen. Bovendien is de schouder niet onmiddellijk stijf en heeft de patiënt in het begin enkel pijn. De dokter kan een RX-foto laten uitvoeren om andere oorzaken uit te sluiten. Is er op die beelden niets te zien, dan is het meestal een frozen shoulder.

Behandeling

  • Pijnstilling met niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s) is het belangrijkst in de beginfase. Wanneer men minder pijn heeft, gaat men de schouder vanzelf weer bewegen en verbetert de beweeglijkheid geleidelijk.
  • Kinesitherapie. De kinesist masseert en ontspant de spieren rondom de pijnlijke schouder. Het is belangrijk dat men de specifieke oefeningen en strekoefeningen thuis veel uitvoert om de schouder weer soepel en beweeglijk te maken.
  • Soms zijn bijkomend een paar injecties met een mengsel van lidocaïne - een plaatselijk pijnstillend middel - en cortisone nodig, Deze helpen meestal snel.
  • Soms volstaat dit niet en dan is een distensie-artrografie een optie: het gewricht wordt onder radioscopische controle opgeblazen met een plaatselijk pijnstillend middel en cortisone.
  • Een zeldzame keer is een manipulatie nodig. Dan wordt het schoudergewricht door de chirurg voorzichtig losgemaakt onder algemene narcose of plaatselijke verdoving. Dit gaat meestal door in het dagziekenhuis en nog diezelfde dag moet er al eens intensief geoefend worden bij de kinesitherapeut.
  • Af en toe wordt een kijkoperatie uitgevoerd (vooral bij een frozen shoulder die optreedt na een ingreep): de chirurg verwijdert alle littekenweefsel en maakt alle spieren en pezen weer vrij. Hiervoor maakt hij slechts enkele kleine sneetjes en moet de patiënt maar één nacht in het ziekenhuis blijven. Daarna moet men ook weer bij de kinesist langs en moet men de schouder oefenen om zijn vroegere beweeglijkheid te herwinnen