RZ H. Hart Tienen stelt sinds het einde van de eerste lockdown dagelijks uitgezaaide en kwaadaardige tumoren vast: “Als je ook maar iets voelt, stap alsjeblieft naar je huisarts”
“De longfoto’s van een covid-patiënt zijn onvoorstelbaar, het went nog steeds niet.” Dat zegt Stephan Swartenbroeck (60), hoofdverpleegkundige op de afdeling medische beeldvorming van het RZ H. Hart Tienen. Het gemiddeld aantal nieuwe coronabesmettingen in België mag dan wel lichtjes blijven dalen, in de ziekenhuizen is het al maanden alle hens aan dek. Dat is in Tienen niet anders. Niet enkel dokters en verplegers krijgen er te maken met covid-patiënten. Elke medewerker draait er op volle kracht, in de strijd tegen het virus. Onze reporter Kristien Bollen kijkt twee weken lang binnen in het ziekenhuis, en laat zich leiden door de verhalen van artsen, verpleging, ondersteunend personeel en patiënten.
Stephan Swartenbroeck uit Wommersom (Linter) geeft je meteen het gevoel dat je in een veilige haven bent toegekomen, zo lief en zacht gaat hij met patiënten om. Hij komt me bekend voor, en wat blijkt? Hij is één van de enigen die ooit een foto van mij heeft genomen, tijdens een van mijn - gelukkig weinige -ziekenhuisbezoeken wel te verstaan. Hij is de hoofdverpleegkundige van de medische beeldvorming van de drie campussen van het ziekenhuis. Al ruim 31 jaar ziet hij dagelijks patiënten die langskomen voor een röntgenfoto, een MRI-scan, een echo- of mammografie. Hoewel hij verpleger en geen radioloog of arts is, ziet Stephan wel dagelijks geneeskundige problemen, van gebroken botten tot tumoren. Dingen die snelle en accurate behandeling vereisen. “Alsjeblieft”, smeekt Stephan. “Ga tijdig langs bij je huisarts en stel een consultatie in het ziekenhuis absoluut niet uit.
Schrikwekkend beeld
Tijdens de eerste golf ging de reguliere zorg dicht, een beslissing van de overheid. “Dat vonden we wel een beetje vreemd”, zegt Stephan. “Wij hadden toen al alles in gereedheid gebracht om alle onderzoeken op een gegarandeerde veilige manier te kunnen laten verlopen. Maar die keuze was te begrijpen, we wisten toen niet helemaal wat ons te te wachten stond. We deden toen enkel urgente onderzoeken én CT -scans van covid-patiënten.”
De CT blijkt het meest geschikt om een beeld te krijgen van de toestand van de longen van een covid-patiënt. Voor Stephan en zijn team van verpleegkundigen, technologen van medische beeldvorming, radiologen en nucleairisten waren de beelden ongezien. “Het is onvoorstelbaar hoe het virus onze longen kan aantasten”, zucht de man. “Bij een ‘normale’ longinfectie zien we meestal één aangetaste plek op één van de kwabben van één long; nu zijn er patiënten wiens beide longen helemaal gevuld zijn met infectie. De uitwisseling van de zuurstof met het bloed komt hierdoor drastisch in de problemen, met de helaas gekende gevolgen.”
Uitstel van screening
Na de heropstart van de reguliere zorg na de eerste lockdown bleken heel wat patiënten bang te zijn om voor niet héél dringende of pijnlijke zaken een afspraak te maken bij hun huisarts of in het ziekenhuis. “Daar zien we helaas nog steeds de gevolgen van”, zegt Stephan met tranen in de ogen. “Jaarlijks hebben we 115.000 raadplegingen, of iets meer dan 2.200 raadplegingen per week. Voor mammografieën bijvoorbeeld zijn dit er 4.000 per jaar waarvan ongeveer een 100 positieve, dus iets minder dan tien personen per maand waarbij we borstkanker vaststellen. Gelukkig vaak in een vroegtijdig stadium waardoor de patiënt een grotere kans heeft op een volledig herstel. Nu stellen we plots dagelijks kwaadaardige tumoren vast. Vaak niet gewoon een tumor, maar ook met uitzaaiingen van de kankercellen. De behandeling wordt hierdoor plots veel complexer en de kans op volledig herstel kleiner.”
Uitstellen gevaarlijker dan niet komen
Helaas zijn er in ons land al 14.000 covid-doden te betreuren. Jaarlijks sterven ook 31.000 mensen aan (de gevolgen van) kanker. Stephan en zijn team willen dat laatste cijfer niet zien oplopen en doen er dan ook alles aan om de onderzoeken absoluut veilig te kunnen laten verlopen. “Helaas kregen we al aan het begin van de tweede golf telefoontjes van mensen die hun raadpleging wilden uitstellen. De zorg naast covid-19 gaat wel degelijk door én op een uiterst veilige manier. Covid en non-covid-patiënten kruisen elkaar hier op geen enkele manier. We werken speciaal langere dagen om de onderzoeken veilig te laten verlopen. Zo nemen we de tijd om na ieder onderzoek iedere ruimte, toestel, apparatuur, volledig te ontsmetten. We nemen geen enkel risico.”
© Kristien Bollen