Angst voor slecht nieuws? Moeite om alles te onthouden? In de war door moeilijke woorden? Overmand door emoties? Je hebt als patiënt het recht om een vertrouwenspersoon mee te nemen. Een vertrouwenspersoon aanduiden kan heel makkelijk. Een vertrouwenspersoon mag je helpen bij het uitoefenen van een aantal patiëntenrechten.

• Een vertrouwenspersoon is iemand die je zelf kiest: een familielid, familie, een goed vriend of buur …
• Een vertrouwenspersoon kan je bijstaan als je informatie krijgt over je gezondheidstoestand, je patiëntendossier wilt raadplegen of een klacht wilt neerleggen.
• Een vertrouwenspersoon aanduiden is heel eenvoudig. We raden dit sterk aan.
• Het is goed om voor het bezoek aan de arts duidelijke afspraken te maken over de verwachtingen. De ene patiënt heeft er graag iemand bij om mee vragen te stellen, de andere om meer op zijn gemak te zijn.
• Je vertrouwenspersoon kan je bijstaan, maar kan niet in jouw plaats beslissen.

Wat als ik bijvoorbeeld in coma geraak of dement wordt en zelf geen beslissingen meer kan nemen? Wat gebeurt er met mijn minderjarige kinderen als mij en mijn partner iets overkomt?  Als een patiënt niet (meer) bekwaam is om zelf zijn rechten uit te oefenen, zal zijn vertegenwoordiger dat in zijn plaats doen.

• Bij een minderjarige patiënt oefenen de ouders of voogd de rechten uit. Toch moet de minderjarige patiënt soms betrokken worden en kan hij in bepaalde omstandigheden zelf beslissen.
• Bij een meerderjarige wilsonbekwame patiënt zijn er drie mogelijkheden in de wet geregeld: je hebt op voorhand zelf een vertegenwoordiger aangeduid; de rechter duidt een vertegenwoordiger (bewindvoerder) aan; de wet legt deze persoon als vertegenwoordiger vast als voorgaande niet van toepassing zijn, in deze volgorde: de samenwonende echtgenoot of partner, meerderjarig kind, ouder of meerderjarige broer of zus.
• Belangrijk om weten is dan een vertegenwoordiger die je zelf hebt aangeduid, altijd boven de andere vertegenwoordigers staat (in de volgorde zoals beschreven). Daarom is het belangrijk om daar op voorhand goed over na te denken en het gesprek aan te gaan met je naasten, zodat zij jouw wensen kennen. Zo kun je iemand aanduiden die goed weet wat je wilt en die jij vertrouwt.
• Is de wettelijke volgorde oké voor jou, dan hoef je niets te doen. Wil je iemand anders als vertegenwoordiger, dan moet je die op voorhand aanduiden. Dat kan via een schriftelijk gedagtekend en ondertekend mandaat of via een zorgvolmacht.
• Een vertegenwoordiger kan al jouw rechten als patiënt uitoefenen en dus ook in jouw plaats beslissen wanneer je dat zelf niet meer kunt. Hij wordt verondersteld altijd jouw wil te vertolken en op te treden in jouw belang. En net zoals bij de minderjarige patiënt, moet je ook als wilsonbekwame meerderjarige patiënt zobveel mogelijk betrokken worden bij het uitoefenen van je rechten.

Filmpje over en registratieformuleren voor bijstand en vertegenwoordiging