Vrijheidsbeperkende maatregelen
We streven in ons ziekenhuis naar een fixatiearm beleid. Fixatie of het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen (bv. veiligheidsriemen, verblijf in de isoleercel, slaapmedicatie ...) in de zorg mag slechts bij uitzondering.
Voldoende onderzoek toont aan dat vrijheidsbeperkende maatregelen in veel gevallen meer schade berokkenen dan dat ze voordelen bieden. Het gebruik ervan kan een hele reeks ongewenste lichamelijke en psychosociale neveneffecten veroorzaken. Bovendien vormt het een belangrijke inbreuk op het respect voor autonomie van de patiënt.
Interne procedure
Ons ziekenhuis heeft een interne procedure om de zorgverlener te ondersteunen in het beslissingsproces wanneer vrijheidsbeperkende maatregelen nodig zijn. Centraal hierin staat de wet met betrekking tot de rechten van de patiënt. De nadruk in de procedure ligt op het zoeken naar alternatieven.
Uitzonderlijke situaties
Vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen in uitzonderlijke situaties niet uitgesloten worden, met name:
- wanneer er gevaar is dat de patiënt zichzelf of anderen een ernstig letsel toebrengt
- wanneer de patiënt zijn handelen niet onder controle heeft en dit zijn herstel belemmert
Alternatieven
We zullen echter altijd eerst naar adequate alternatieven zoeken (bv. een slaapzak, een verzwaard ballendeken, beschermhandschoenen, bedspondes ...)
Aanpak
Indien geen alternatief mogelijk is, moet de fixatie of de vrijheidsbeperking altijd:
- op een correcte en veilige manier gebeuren
- zo kort mogelijk duren
- multidisciplinair besproken en geëvalueerd worden
- onder verhoogd toezicht plaatsvinden
Vrijheidsbeperking door middel van medicatie (kalmeringsmiddelen, slaapmedicatie enz.) vereist een medisch voorschrift van de arts.
Acute versus niet-acute situaties
- In een niet-acute situatie moeten wilsbekwame patiënten eerst hun toestemming geven voor het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen.
- In acute situaties mag de verpleegkundige autonoom beslissen over een fysieke fixatie en moeten de arts en de andere leden van het multidisciplinair team, en de familie zo spoedig mogelijk op de hoogte worden gebracht.
Lees ook de patiëntenfolder over vrijheidsbeperkende maatregelen.